Tag: inspiracja

Czytelnia

Nie musisz znać zakończenia

Dość często się zdarza, że ktoś, kto przychodzi ze mną pracować, pisze do mnie w mailu, że „nie ma jeszcze zakończenia” jakby to było coś złego, z czego musi się tłumaczyć.
Niezależnie od tego, czy piszesz fikcję (ale szczególnie jeśli piszesz fikcję), czy non fiction, nie musisz znać zakończenia. Z prostego powodu – bo pisanie jest procesem, w trakcie którego się zmieniasz, przychodzą ci do głowy nowe pomysły, a stare weryfikujesz, zmieniasz zdanie, znajdujesz nowe inspiracje, uczysz się. Nie jest mechanicznym klepaniem w klawiaturę, jest żywe.

Jeśli piszesz krótki tekst – post na bloga albo kilkustronicowy artykuł na konkretny temat, to tak, w takim przypadku polecam ci zrobić sobie plan i porządne notatki zanim zaczniesz pisać i zaplanować co będzie początkiem, środkiem i zakończeniem. W każdym innym przypadku nie musisz znać zakończenia. Ale musisz znać kierunek.

Kierunek, w którym ma podążać twój tekst wyznacza odpowiedź na pytanie „o czym piszę?”.

Twój temat jest twoim kierunkiem, to co wybierasz na treść ma być kierunkiem. Dlatego tak ważne jest zastanowienie się na początku, zanim zaczniesz pisać, o czym chcesz pisać. Oczywiście możesz się nie zastanawiać i po prostu pisać, „co ci ślina na język przyniesie”, dać się zupełnie ponieść flow – to jest bardzo ok, flow jest super! Tylko nie oczekuj, że taki tekst będzie konsekwentny i zaprowadzi cię do jakiegoś celu, będzie na końcu w magiczny sposób spójną całością. Ale już flow w pożądanym, wybranym kierunku – proszę bardzo, tu masz dużą szansę, że nie skończysz w bardzo dziwnym punkcie.

W wersji, którą ci proponuję masz kierunek, nie masz zakończenia. Dopóki piszesz na temat, mieścisz się w odpowiedzi „o czym to ma być”, to wszystko jest ok. Skąd masz wiedzieć czy się mieścisz? Po prostu zadawaj sobie to pytanie, po każdym akapicie albo kiedy zatrzymujesz się w pisaniu sprawdzaj, czy trzymasz się tematu. Sprawdzaj gdzie idziesz. Żeby przypadkiem nie zboczyć całkiem z trasy i nie władować się w straszne chaszcze albo błotnistą ścieżkę.

Jeśli będziesz sprawdzać na bieżąco dokąd zmierza twój tekst, to dość szybko się zorientujesz, że skręcasz. Co wtedy? Masz do wyboru albo zawrócić i podjąć ścieżkę w miejscu, gdzie zaczęła iść w innym niż wyznaczony kierunek albo zdecydować, że jednak ta ścieżka bardziej ci się podoba, jest dla ciebie ciekawsza i pójść nią dalej. Wtedy zmieniasz temat. I jeszcze raz trzeba się zastanowić „ok, zmieniam temat, to o czym teraz piszę?”. To jest ok, mi się to zdarza dość często, nawet kiedy piszę te artykuły czasami mnie ponosi i stwierdzam, że to nowe jest ciekawsze, kasuję początek i zmieniam temat.
Gorzej, kiedy na bieżąco nie sprawdzasz w jakim kierunku idziesz i orientujesz się na przykład 10 stron dalej, że to jest kompletnie nie na temat. To są właśnie te chaszcze. Czasami nie ma innego wyjścia, jak skasować te 10 stron. Oczywiście to jest przykre i prawie każdemu jest szkoda. Wtedy zdarza się, że ktoś podejmuje próbę zmiany tych 10 stron trochę, tak żeby mniej więcej pasowały albo dodaje nowy wątek, żeby te strony tam wcisnąć. I to jest na ogól błotnista ścieżka. Bo wciąga cię, spędzasz masę czasu na dostosowywaniu tych 10 stron, a efekt zazwyczaj jest kiepski. I finalnie, tylko znacznie później, ten fragment i tak wylatuje. Ale ty utykasz w błocku i tracisz tam dużo czasu i energii. Kiedy władujesz się w chaszcze, to najlepiej tnij, zawróć.

Z nieznanym zakończeniem jest jeszcze jedna, bardzo fajna sprawa. Kiedy go nie znasz, kiedy dasz sobie luz, to często pojawia się fantastyczne zakończenie, którego zupełnie się nie spodziewałaś/łeś. To bardzo miły moment dla ciebie, bo dowartościowuje i dodaje wiary we własne możliwości pisarskie, powoduje, że uczysz się ufać pisarskiemu procesowi. No i często jest z wielką korzyścią dla tekstu.

podpis2

Czytelnia

PO CO SĄ WYJAZDY PISARSKIE

W ten weekend robię pierwszy w życiu wyjazdowy warsztat pisarski. Zabieram 10 osób do magicznego miejsca w przyrodzie, poza Krakowem, do domu z wielkim ogrodem, gdzie każdy będzie mógł znaleźć swoje miejsce na pisanie. Będziemy mieć warsztaty, ale chcę też żeby każdy mógł w ciszy i spokoju po prostu pracować.

Pisarskie wyjazdy nie są zbyt popularne w Polsce, może lepiej: w ogóle ich nie ma. Tymczasem w Stanach pisarskie odosobnienia (writing retreats) są popularne i dość rozpowszechnione. Może pamiętasz, że w poprzednim ustroju funkcjonowały Domy Pracy Twórczej? Pisarze mieli swoje miejsca (np. w Kazimierzu Dolnym), gdzie mogli jechać na kilka tygodni lub miesięcy i w spokoju pracować. Ktoś im gotował, może ktoś nawet sprzątał i mieli święty spokój i czas tylko na pisanie. Teraz funkcjonują stypendia pisarskie, również wyjazdowe w różne miejsca – takie domy pracy twórczej w Europie. Nie wiem jak się dostaje takie stypendium, podejrzewam, że są po prostu konkursy na które składa się projekty na książkę i czasami można dostać pieniądze, a czasami pobyt w twórczym miejscu.

Piszę o tym, bo myślę, że to bardzo ważne, żeby czasami uhonorować swoje pisanie i pozwolić sobie na wyjazd tylko pisarski. To nie musi być wcale zorganizowany wyjazd (te amerykańskie retreaty są kosmicznie drogie), możesz to zrobić sam albo z kimś kto też chce pisać. Chodzi o intencję. Oczywiście, że miejsce w którym jest cisza i tabuny turystów nie przewalają ci się po głowie może być pomocne. Albo takie, w którym nie ma internetu. Kilka z autorek z którymi pracowałam wyjechało pisać na tydzień czy dwa – więc ludzie naprawdę to robią! Możesz wyjechać sam/a albo z kimś kto ma podobną intencję do Ciebie. Ważne jest tylko to, żeby naprawdę pisać, a nie spędzać czas na plotkach albo rozmawianiu o tym dlaczego się nie pisze.

Czasami też wystarczy, że cała twoja rodzina wyjedzie. Możesz wysłać wszystkich na wakacje i zostać w domu i wtedy w świętym spokoju pisać. Ale tutaj kryje się pułapka, że zamiast to robić, będziesz sprzątać, prasować zaległe góry koszul albo co gorsza wpadniesz na pomysły szybkiego mini remontu. Opcja z zostaniem w domu jest więc tylko dla osób obdarzonych silną wolną.

Jeśli nie możesz sobie pozwolić na wyjazd, możesz zafundować sobie pisarskie dni.

Np. czwartkowe popołudnia albo soboty – znaleźć miejsce w twoim mieście, które sprzyja skupieniu. To może być czytelnia biblioteki, czytelnia czasopism, czy zapomniana przez wszystkich kawiarnia, a może mieszkanie babci, która wyjechała na wieś. Bierzesz pod pachę komputerem albo plik kartek, wyłączasz telefon i idziesz pisać. Wiem, że finalistki mojej Szkoły Pisania Powieści umawiają się na pisanie – i jestem z nich szalenie dumna, bo myślę, że nadanie pisaniu priorytetu i zadedykowanie czasu pisaniu to bardzo bardzo ważna rzecz w byciu pisarzem.

Zaczęło się lato, to może być dobry moment, bo może masz mniej pracy i więcej czasu na pisanie. Ale też dlatego, że niewiele trzeba żeby gdzieś pojechać. Namiot? PKS?

Trzymam kciuki za twoje pisanie, za twoją intencję pisania.

podpis2

Czytelnia

Dlaczego spotkania z innymi pisarzami są ważne

Dziś w czwartkowym liście pisałam o tym, że pisanie jest samotnicze. Jeśli nie dostajesz moich listów – zapisz się obok, a jeśli chcesz dostać ten o samotności w pisaniu – napisz do mnie. Na końcu listu napisałam, że tak samo jak samotności dla pisania ważne jest spotkanie. Jakie to może być spotkanie?

Z kimś kto jak ty pisze – możecie umówić się nawet w dwójkę na gadanie o pisaniu.

Z grupą – na warsztacie albo kursie pisania.

Z pisarzem z dużym dorobkiem – podczas spotkania autorskiego.

Jeśli nie mieszkasz w dużym mieście i nie masz możliwości przyjechać ani na warsztat ani na kurs ani na wieczór autorski na festiwalu, możesz znaleźć piszące osoby przez internet i chociażby słuchać audycji książkowych Michała Nogasia – „Z najwyższej półki”, w których rozmawia z pisarzami – taki radiowe wieczory autorskie, które osobiście uwielbiam.

Czemu spotkania są takie ważne? Z wielu powodów – dadzą ci inspirację. Co znaczy, że na spotkaniu zawsze warto mieć coś do notowania. Zazwyczaj mam przy sobie notes, ale zdarzyło mi się pisać na bilecie tramwajowym. Jeśli usłyszysz coś, co jest dla Ciebie inspirujące, koniecznie to zapisz! Gwarantuję Ci, że inaczej nie będziesz pamiętać. Ja notuję nieustająco, z każdego spotkania z pisarzem wychodzę z notatkami.

Dadzą ci motywację – bo kiedy znajdziesz się w towarzystwie osób, które piszą, szansa, że poczujesz na to chęć i przełamiesz blokadę znacznie wzrośnie. Jeśli lubisz pisać, ale nie robisz tego od dawna, a wiadomo, że im dłuższa przerwa, tym trudniej zacząć, koniecznie idź na spotkanie, na warsztat – i złap natychmiast motywację, która do Ciebie przyjdzie.

Spotkań z pisarzami, grup pisarskich, warsztatów jest bardzo wiele – i tylko od Ciebie zależy które wybierzesz. A ja dziś chciałam opowiedzieć ci o cyklu warsztatów z pisarzami, które mam przyjemność tworzyć z Kubą Kulasą z działu literackiego Krakowskiego Biura Festiwalowego czyli Miasta Literatury Unesco. Kuba zaprosił mnie pierwszy raz do poprowadzenia warsztatu rok temu, na Festiwalu Kultury Żydowskiej. I chyba byli ze mnie zadowoleni, bo w tym roku w zimie dostałam propozycję stworzenia programu cyklu z pisarzami i opieki merytorycznej nad całością. Wyobraź sobie, że możesz wymyślić od A do Z program takiego kursu, wskazać pisarzy, a potem ich spotkać i wspólnie ustalić o czym poprowadzą warsztat – czy to nie brzmi świetnie? Właśnie coś tak fantastycznego robię od kilku miesięcy! Tworząc program myślałam o potrzebach wielu osób – dlatego zdecydowałam, żeby na warsztaty zaprosić pisarzy bardzo różnych gatunków.

Zaczęliśmy od fantastyki – w kwietniu odbył się warsztat z Jakubem Ćwiekiem, w maju są aż dwa warsztaty – tydzień temu Laboratorium Reportażu poprowadził Wojciech Jagielski, a 26 maja warsztat pisania o podróżach poprowadzi Tomek Michniewicz. W lipcu czeka na was prawdziwa bomba (ale to na razie tajemnica), a potem kolejne warsztaty z innymi gatunkami. Wszystkiego o cyklu możesz dowiedzieć się tutaj.

A Miasto Literatury Unesco (możesz ich też śledzić na FB, tam są wszystkie aktualności) oprócz warsztatów organizuje niezliczoną ilość wydarzeń i akcji literackich, od spotkań z pisarzami, literackich spacerów po Krakowie, po wymiany książek i wydarzenia w małych księgarniach. Chyba nie da się być na wszystkim, ale bardzo zachęcam cię do wzięcia w czymś udziału. Robią naprawdę świetną robotę!

podpis2

Czytelnia

BEZ CZYTANIA NIE MA PISANIA

Jeśli chcesz pisać, to musisz czytać. Nie da się pisać dobrych tekstów bez doświadczenia czytelniczego. Czytanie daje mnóstwo rzeczy:

słownictwo – które wkrada się do twojej głowy niepostrzeżenie, po prostu chłoniesz nowe słowa, frazy, określenia, metafory, epitety. A potem, kiedy piszesz, to nie zastanawiasz się nad słowami, nie zacinasz się, tylko następuje łagodny przepływ między zasobami w twojej głowie, a palcami, czasami tak szybko, że nawet „nie wiesz, że to piszesz”. Zasoby słów w twoim mózgu są jak prywatny słownik. Im bardziej go rozbudowujesz tym lepiej działa.

styl – nikt nie rodzi się z własnym stylem, trzeba go sobie wypracować. Oczywiście żeby wyrobić sobie styl trzeba pisać (więcej o tym napisałam w artykule o laboratorium twojego stylu), ale trudno jest zacząć od zera. To trochę tak jak ze stylem ubierania się – żeby mieć styl, oglądasz ciuchy, gazety, może tv – nie wymyślasz wszystkiego od zera, nie stajesz w próżni i nie projektujesz ubrań jak dla rodziny Jetsonów, tylko czerpiesz z tego co znasz, co cię otacza, z historii mody. Dokładnie tak samo trzeba zrobić ze stylem pisarskim. Niestety nie otaczają nas style innych pisarzy, na billboardach nie ma kawałków powieści (swoją drogą to by było cudowne!), na pierwszej stronie gazety ani w internecie nie rzucają nam się oczy frazy pisarzy. Sam/a musisz zadbać o to, żeby pojawiły się wokół ciebie.

inspirację fabularną – bo przecież twoja książka nie jest jedyna na świecie. Kategoria „tego jeszcze nikt nie napisał” nie istnieje. Wszystko już było i w gruncie rzeczy wszyscy opowiadają te same historie, tylko na różne sposoby. Właśnie to się liczy – że jeszcze nikt nie opowiedział tej historii tak jak ty to zrobisz. Do twojej fabuły potrzebujesz różnych elementów i naprawdę nie musisz w mozolnym trudzie wymyślać wszystkiego od zera. Inspiracja, nie kopiowanie, jest na wagę złota. Im więcej będziesz się inspirować, brać z literatury i przetwarzać przez siebie, tym bogatsza będzie twoja książka. Możesz też podpatrywać u innych pisarzy jak fabularnie rozwiązali różne kłopoty z którymi się borykasz – na przykład dużą ilość bohaterów, kilkuletnią przerwę w akcji, negatywną postać.

inspirację konstrukcyjną – czyli to jak zbudowany jest twój tekst, jaką ma strukturę. Niezależnie czy piszesz fikcję czy nie i czy to książka, artykuł czy post na blogu, to twój tekst musi mieć formę, kształt. Zamiast studiować teoretyczne teksty na ten temat po prostu czytaj i patrz jakiej konstrukcji używają inni. Jak można zbudować początek, jak wprowadzić nowy temat/bohatera/dialog, jakiej używać narracji – im więcej różnych tekstów będziesz czytać tym więcej będziesz wiedzieć.

Żeby jak najwięcej z czytania korzystać warto zacząć czytać analitycznie, czyli zwracać uwagę na to co się czyta, rozkładać tekst na czynniki pierwsze i patrzeć jak jest zrobiony, skonstruowany, wymyślony. To kwestia praktyki, jak każdy rodzaj świadomości.

Samo czytanie, nawet najbardziej dociekliwe oczywiście nie gwarantuje pisania, ale moim zdaniem jest niezbędne jeśli chcesz dobrze pisać.

podpis2

Czytelnia

Jak znaleźć historię?

Wiele razy mówiłam na różnych warsztatach, że nie ma potrzeby specjalnie wymyślać fabuły, że wystarczy się rozejrzeć, bo historie dosłowne leżą na ulicy. Zamiast się o nie potykać i odgarniać nogą można otworzyć szerzej oczy i sprawdzić co wpada ci pod nogi, pod ręce, pod pióro i palce na klawiaturze bo to może być prawdziwa perełka.

W trakcie gdy pocisz się nad wymyślaniem kolejnych perypetii dla swojego bohatera koło twojego nosa może przepływać tuzin fenomenalnych wątków do wzięcia. 

Rozejrzyj się:

Kim są ludzie z którymi codziennie jedziesz w tramwaju? Kim jest ta piegowata dziewczyna ze smutnymi oczami ukrywająca się za wielkim szalikiem?

Co przydarza się mamie z trójką dzieci biegających po twoim podwórku?

Jak myślisz, co przeżyła para staruszków, która codziennie o tej samej godzinie siedzi na tej samej ławce na Plantach?

Co kryje się za przez nikogo nie opróżnioną skrzynką na listy w twojej klatce?

A ten samotny facet w granatowych marynarkach, który wiecznie kupuje to samo w sklepie pod twoim domem?

Uwierz mi, każdy z nich ma historię, którą możesz opowiedzieć.

Nie namawiam cię do śledzenia ludzi, ani tym bardziej do zadawania obcym osobistych pytań. Nie chcę żebyś został/a szpiegiem. Chcę żebyś został/a pisarzem/pisarką. Zacznij po prostu obserwować świat. Patrzeć na wszystko dookoła, zauważać ludzi. Sama często idę ulicą zamyślona, wpadam w siebie i wiem, że wiele osób też tak robi. Nie będę pisać o patrzeniu w ekran telefonu, bo to zbyt oczywiste, ale tonięcie we własnych myślach nie pomaga ci pisać dobrych historii o świecie. Prawdziwych, porywających historii, które pragnie się czytać bez końca.

Zacznij od zapisania wszystkiego o bohaterze, którego sobie upatrzysz, o twoim pierwowzorze bohatera. To jest tylko początek, nie musisz się obawiać, że ktoś poda cię do sądu, bo opiszesz go w swojej książce! Zapewniam cię, chodzi o inspirację, a poza tym jak może wiesz, ilość schematów ludzkich zachowań jest skończona, więc w gruncie rzeczy wszystkim nam przyda się to samo tylko jesteśmy w różnych momentach. Spisz wszystko o bohaterze, np. jeśli weźmiemy piegowatą dziewczynę to będzie tam o jej ubraniu, gestach, pierścionku z zielonym kamieniem, torbie z festiwalu filmowego we Wrocławiu, o tym że wysiada na przystanku przy dzielnicy willowej, że czasami z torby wystaje jej seler naciowy albo brokuł i raz odebrała telefon i mówiła do kogoś o imieniu Igor. Kiedy będziesz mieć gotową listę elementów, to możesz do każdego dodać swój dalszy ciąg.

Ja bym zrobiła to tak, ale oczywiście ty możesz zupełnie po swojemu:

pierścionek z zielonym kamieniem jest po babci, która pochodziła z Lwowa, robiła najlepsze na świecie jagodzianki i zmarła dwa lata temu, a bohaterka mocno to przeżywa. Babcia z kolei dostała ten pierścionek od swojej babci, która mieszkała w folwarku na Ukrainie, jeździła konno i była niepokorną jak na swoje czasy kobietą – i tutaj możesz wymyślić całą historię kobiet w tej rodzinie, pójść do czytelni, znaleźć gazety sprzed wojny i zatopić się w przeszłości… Albo opowiedzieć o dzieciństwie bohaterki z babcią.

torba z festiwalu filmowego jest sprzed dwóch lat, ale bohaterka ma ich więcej i z różnych festiwali, bo jest na trzecim roku reżyserii, wróciła właśnie ze stypendium w szkole filmowej w Barcelonie i robi teraz film o arystokratycznej rodzinie i dlatego wysiada w dzielnicy willowej, bo zbiera materiały. W Barcelonie zakochała się w hiszpańskim operatorze, ale jej chłopak, Igor, walczy o nią i nie chce pozwolić jej odejść, więc Alicja (tak, nagle pojawiło mi się jej imię) jest zupełnie rozdarta i nie wie co robić…

Jak widzisz to dość proste i mogłabym tak długo. Ty też możesz! Zabierz się za staruszków albo za mężczyznę w granacie, ale najlepiej się rozejrzyj i znajdź swojego bohatera i swoją historię.

A jeśli chcesz to zawsze możesz poszukać historii w swojej rodzinie. Zapewniam cię, że twoja babcia, twój dziadek, ciocia albo nawet mama ma niejedną genialną opowieść. To zupełnie inna para kaloszy i napiszę o tym innym razem, ale historie rodzinne mają w sobie ogromny potencjał. A teraz wróćmy do obserwowania, bo mam dla ciebie jeszcze mały cytat.

Jakiś czas temu byłam na spotkaniu z Andrzejem Stasiukiem, który powiedział: „Najważniejsze jest patrzeć i słuchać. Jeżdżę do Rosji, bo tam można patrzeć i patrzeć.”, a potem jeszcze: „Najlepsza proza mówi o rzeczach najprostszych.”. Nie wszyscy muszą być fanami Stasiuka, ja niektóre jego książki lubię bardzo, inne mniej, ale trzeba przyznać, że Stasiuk umie opowiadać. Ale kiedy przyjrzymy się z bliska jego opowieścią to zauważymy, że pisze o bardzo prostych rzeczach, o tym co go otacza, o tym co widzi. Właśnie: historie leżą na ulicy.

podpis2

Czytelnia

Bycie pisarzem to stan umysłu

Jeśli piszesz to jesteś pisarzem cały czas, a nie we wtorki, czwartki i soboty od 20 do 23 kiedy siadasz przed komputerem albo kartką. Bycie pisarzem to stan umysłu.

Pierwszym krokiem jest ciekawość.

Patrzysz na świat z otwartością, z ciekawością. To jak przełączenie sobie czegoś w głowie i wejście w tryb „odbieram rzeczywistość bardziej”. Z ciekawością łączy się słuchanie. Świat jest pełen historii, wystarczy zacząć ich słuchać. Opowieść, jej kawałki, strzępki które zainspirują cię do czegoś możesz usłyszeć zarówno od kogoś obcego, przypadkiem jak i od bliskich osób. Twoi przyjaciele mówią ci, że jesteś dobrym słuchaczem? To cecha dobrych pisarzy: umieją słuchać i starać się zrozumieć, bez oceniania.

W pisaniu bardzo pomoże ci bycie uważnym obserwatorem. Miej oczy szeroko otwarte, chłoń otaczający cię świat całym sobą. Zwracaj uwagę na szczegóły. Szybko zauważysz, że kiedy się skupisz to zapamiętasz masę detali, które zazwyczaj omijamy. A detale tworzą opowieść. Bohatera, sytuację, opis. Barwny tekst składa się zazwyczaj z wielu szczegółów.

Dobry pisarz jest elastyczny, bo otwarty na to co do niego przychodzi. Jeśli uprzesz się, że masz pisać o czymś to jest duża szansa, że nie zauważysz wielu rzeczy, które same pchają ci się pod pióro. Spontaniczność w twórczości, podążanie zarówno za tym co się pojawia, ale też za swoim nastrojem, przemyśleniami procentuje. Bo nigdy nie wyczerpią ci się tematy.

Jeśli pisanie to stan umysłu to z pewnością nierozerwalnie z nim związana jest refleksja. Zadawanie sobie pytań. Od tych najważniejszych, kim jesteś, kim jest twój bohater, przez psychologiczne, dzięki którym możesz lepiej zrozumieć motywację swoich postaci (więc bardziej przekonująco opowiadasz) po pytania pogłębiające zrozumienie zjawiska/wydarzenia o których piszesz.

W pisaniu niezbędna jest też synteza, łączenie faktów. Możesz to robić na codzień – znajdować połączenia między wydarzeniami, o których słyszysz, ludźmi, których spotykasz, emocjami, których doświadczasz. Chodzić ulicami i oplatać rzeczywistość siatką połączeń w twojej głowie, mapą skojarzeń, która czasami w zaskakujący sposób zaprowadzi się z punktu A do B.

Możesz być pisarzem i przez parę miesięcy nie napisać ani słowa, tylko robić notatki.

Notatki to coś absolutnie niezbędnego jeśli chcesz pisać. To świetny start jeśli chcesz być pisarzem, ale nigdy nie napisałeś/łaś nic. To genialny sposób na reaktywację pisania – jeśli od dawna nie napisałeś/łaś nic i chcesz do tego wrócić, ale nie możesz się wdrożyć, zacznij od notatek. Notatki są super, bo nie są przerażające. Napisanie opowiadania brzmi dość strasznie, artykuł też może być groźny, o nowym rozdziale powieści nie wspomnę. Ale notatki? Phi, notatki to nic groźnego. Noś przy sobie notes, zapisuj myśli, zdania, nawet pojedyncze słowa – hasła na skrawkach papieru i wrzucaj je do pudełka, do teczki. A potem wyciągaj i składaj w całość jak puzzle.

Pisanie jest często jak układanie układanki. Nie musisz od razu wiedzieć co ci z niej wyjdzie. To jak układać puzzle do których zgubiło się pudełko. Bycie pisarzem to stan umysłu. Tylko od ciebie zależy czy go wybierzesz.

podpis2