Zostań DOP czyli jak używać światła w opisach wnętrz

Opisy to takie kawałki, które często opuszczamy. Bo są nudne, to znaczy, że są źle napisane. Dobry opis wpleciony w akcję jest wspaniały, porywający, przenosi nas do świata bohatera, powoduje, że czuję jakbym tam była! W tym miejscu dokładnie, o którym czytam, nieważne, czy to jest fikcja czy reportaż, tekst podróżnika o Tajlandii czy recenzja nowej kawiarni. Każdy tekst, który dzieje się gdzieś, potrzebuje dobrego opisu. Bez niego jesteśmy zawieszeni w próżni, wydarzenia dzieją się pośrodku białej plamy. Pisałam już o opisach przyrody i o tym jak wprowadzić do opisu ruch. A dziś chcę Cię zachęcić do wprowadzenia do opisu światła.

Zauważ, że światło jest bezustannie obecne w rzeczywistości. Bardzo różne światło, w zależności do tego czy jest naturalne czy sztuczne, czy mówimy o wnętrzu czy o ulicy, o rodzaju wnętrza – bo światło jest inne w malutkiej sypialni i w hali dworca, a przecież oba są wnętrzami, o tym na co to światło jest skierowane – czy jest punktowe czy rozproszone, co ma oświetlać, jaką ma temperaturę… Może dostajesz teraz zawrotu głowy, kiedy nagle do Ciebie dociera jak bardzo wiele jest możliwości. Niestety zazwyczaj opisy wnętrz kompletnie pozbawione są światła, a raczej światło nie jest w nich zaznaczone, nie odgrywa żadnej roli, bardzo rzadko wiemy o nim cokolwiek. Czas to zmienić!

Każde wnętrze zmienia się w zależności od oświetlenia. Wie o tym doskonale każdy DOP czyli Director od Photography, dyrektor fotografii, odpowiedzialny w filmie za zdjęcia. Zanim będzie cokolwiek kręcił, analizuje zastane światło albo projektuje światło, którego użyje.

Przecież od tego, jakiego światła użyjemy, gdzie będzie jego źródło, pod jakim kątem będzie padać zależy jak będzie wyglądać wnętrze.

Ten sam salon zalany słońcem i w pochmurny dzień wygląda inaczej, a jeszcze inaczej kiedy zapalimy lampę na stoliku i jeszcze inaczej kiedy zaświecimy na suficie wielki żyrandol. Inne elementy będą widoczne, na pewno nie raz ci się zdarzyło zauważyć jak brudne są szyby kiedy słońce nagle zaświeciło w okna, zauważyć pod kątem zakurzoną podłogę, zwrócić uwagę w świetle lampki na wytarty sztruks na fotelu, czy zauważyć zupełnie wcześniej niewidzialny obrazek na ścianie kiedy ktoś zapali nad nim światełko.

Kiedy piszesz opis masz do wyboru dwie drogi:

kiedy piszesz prawdę to znaczy posługujesz się istniejącym wnętrzem – przyjrzeć się dokładnie wnętrzu, które opisujesz i zauważyć w nim światło, również o różnych porach dniach i zaobserwować jak to miejsce się zmienia, jak i gdzie światło pada, co wydobywa, co zostawia w cieniu, jak się układa na materiałach, na kantach mebli, gdzie przebiega jego granica.

kiedy piszesz fikcję i wymyślasz wnętrze – zastanowić się jakie jego elementy chcesz pokazać, na to chcesz zwrócić uwagę czytelnika i tak „zaprojektować” światło, żeby to zrobić. Chcesz pokazać że pokój jest zagracony i pełen przedmiotów po sufit? Zapal u góry pojedynczą mocną żarówkę, która obleje graty, a kąty zostawi ciemne. Zależy Ci na kryształowym wazonie po babci? Postaw niedaleko lampę z ciepłym światłem, a obok świecie, których ogniki będą migać setkami odbić w krysztale.

Mam nadzieję, że to dla Ciebie jasne. I że Twoje opisy będą od teraz pełne światła!

JAK NAPISAĆ DOBRY OPIS PRZYRODY

Sama nazwa „opis przyrody” wzbudza w wielu osobach niechęć, już widzę jak część z was się wzdryga kiedy czyta tytuł tego artykułu. Oczywiście od razu przed oczami stają nam ciągnące się w nieskończoność, nudne jak flaki z olejem, kompletnie oderwane od fabuły opisy przyrody, które skutecznie omijaliśmy czytając lektury szkolne. Jak pewnie się domyślasz, to stereotyp, niemający wiele wspólnego z ciekawą literaturą. Nie znasz żadnych dobrych opisów przyrody?

Proszę bardzo:

Wypłynęliśmy na poszukiwanie delfinów. Znaleźliśmy je w małym głębokim jeziorze otoczonym drzewami kapokowymi i porośniętymi pistią rozetkową oraz ogromnymi białymi liliami z żółtymi pręcikami, wokół których roiły się miedziane chrząszcze. Patrzyliśmy na delfiny aż do zachodu słońca. Unosiły się i opadały jak fale, zostawiając za sobą migotliwe jak żywe srebro ślady, które utrzymywały się na wodzie niczym sen po przebudzeniu. Nad jeziorem rozlegały się dziwne zawołania skrzydłoszponów rogatych, korpulentnych czarno-białych ptaków, brzmiące jak skrzyżowanie wrzasku małpy i gęsi, kończone na przemian gulgotem i niezwykle głośnym trąbieniem.

/ „Podróż różowych delfinów” Sy Montgomery/

Przez czternaście godzin brnęliśmy na zachód przez zmieniającą się pustynię. Całymi kilometrami korzenie bożodajni i wierzb wyłaniały się na powierzchnię, tworząc na piasku archipelagi pokryte białymi jak kości gałązkami. Potem ziemia wygładzała się w sawannę zbielałej trawy, porastającą tak zasoloną glebę, że przypominała śnieżne pola. Jastrząb na pniaku czekał, aż coś się poruszy. Nad podziemną wodą lśnił zielony tamaryszek. Potem znowu wyłoniły się roztrzęsione wydmy, których żółte ostrza wyginały się pod pustym niebem. 

(…)

Pustynny płaskowyż usiany kraterami kopaczy soli był po horyzont zarzucony żwirem. Kiedy wysiedliśmy, owiał nas ciepły wiatr. Oaza za nami nadawała horyzontowi barwę limonek, dymiły dwa kominy fabryczne. Przed nami rozciągała się pustka. Kłąb pyłu wędrował leniwie po niebie. Wszędzie wokół nas widniały żółte kręgi piasku, leżały kawałki drewna i zbielałe kości. 

/„Cień jedwabnego szlaku” Colin Thubron/

Jeśli myślisz, że bardzo długo szukałam tych fragmentów, to się myślisz. Sięgnęłam po dokładnie dwie pierwsze książki na brzegu półki niedaleko biurka, przy którym piszę i otworzyłam każdą z nich na chybił trafił. Bardzo Cię zachęcam do swoich poszukiwań, sięgnij po książkę, którą masz obok i przekonaj się jak w niej wyglądają opisy przyrody. Jak widzisz, te, które przytoczyłam, nie mają nic wspólnego z nudnymi flakowatymi opisami. Dla mnie są ciekawe, wciągające, tworzą atmosferę, powodują, że czuję jakbym tam była razem z narratorem.

Jak pisać dobre opisy przyrody?

Przede wszystkim zastanów się co w takim opisie ma być, jakie ma mieć elementy. Przyjrzyj się tekstom wyżej. Co w nich jest opisane, na co narrator zwraca uwagę, co nam pokazuje? Tam gdzie, może nie być dla Ciebie oczywiste co mam na myśli, podałam w nawiasie przykłady.

rośliny

zwierzęta

kolory

światło

dźwięki

zapachy

porę dnia

kształty (żółte ostrza wydm, korpulentne ptaki, kręgi piasku)

fakturę (ziemia wygładzała się, roztrzęsione wydmy)

linię horyzontu

niebo, ziemię – czyli co nad głową i co pod nogami

temperaturę (ciepły wiatr)

ukształtowanie terenu (śnieżne pola, jezioro otoczone roślinami, ostrza wydmy)

Oczywiście to nie jest kompletna lista elementów, które mogą się znaleźć w opisie przyrody. Zachęcam Cię do uzupełnienia jej o następne, które zauważysz we fragmentach, które znajdziesz.

Co jest jeszcze ważne w opisach natury oprócz składników? To, że są połączone. Zauważ, że narrator nie opowiada o nich po kolei, nie wypunktowuje ich jak ja to zrobiłam, tylko łączy w zgrabną całość. Oczywiście to nie jest takie proste i wymaga praktyki, ale możesz się tego nauczyć. Zacznij właśnie od zrobienia notatek, najlepiej mapy myśli (co to jest i jak z nią pracować możesz przeczytać tutaj) na temat miejsca w naturze, o którym chcesz napisać. Konkretnego miejsca, bo nie da się pisać tekstu o czymś abstrakcyjnym, nie napiszesz opisu przyrody jeśli nie wiesz o czym, o jakim miejscu piszesz. Na mapie postaraj się znaleźć połączenia, dzięki którym w jednym określeniu znajdzie się np. i kolor i kształt.

Kolejnym ważnym elementem są znaczące czasowniki, czyli takie, które nadadzą dynamikę całości i jednocześnie charakter elementom, o których piszesz. Zauważ jak inaczej brzmiałyby te zdania, gdyby użyć nudniejszych czy bardziej statycznych czasowników:

Jastrząb siedział na pniaku.  –  Jastrząb na pniaku czekał, aż coś się poruszy.

…wokół których fruwały miedziane chrząszcze. – …wokół których roiły się miedziane chrząszcze.

korzenie bożodajni i wierzb pojawiały się na powierzchni – korzenie bożodajni i wierzb wyłaniały się na powierzchnię

Na niebie widoczny był kłąb pyłu. – Kłąb pyłu wędrował leniwie po niebie.

Widzisz różnicę? Mam nadzieję, że tak! Postaraj się więc użyć w swoim tekście również takich czasowników, które są ciekawe, mają znaczenie inne niż tylko to, że coś było, stało, pojawiło się.

Ostatnim elementem na który chciałabym, żebyś zwrócił/a uwagę jest kompozycja tekstu – zauważ, że nie jest przypadkowa, że narrator płynie pokazuje nam kolejne elementy, że to nie jest nieruchomy kadr w którym przeskakuje od jednego do drugiego składnika, ale raczej płynny ruch kamery, w której widzimy kolejne rzeczy. Na przykład w ostatnim fragmencie narrator najpierw wysiada z samochodu, czuje wiatr na skórze, spogląda za siebie, aż po horyzont, potem przed siebie, daleko i wreszcie na niebo. Rozumiesz co mam na myśli? Sprawdź jak to jest zrobione w innych opisach, na które się natkniesz. Zacznij od świadomego czytania, porozkładaj trochę opisów na czynniki pierwsze tak jak ja to zrobiłam, a potem zabierz się za mapę myśli i potem za pisanie!

podpis2

JAK NAPISAĆ DOBRY TEKST? KRÓTKA ŚCIĄGA.

Wszystkie artykuły, które do tej pory napisałam są o tym jak pisać dobre teksty. Ale rzadko odnoszę się do stylistyki, do spraw językowych. Tym razem opracowałam dla was krótką ściągę, wyznaczniki dobrego tekstu.

Możesz się ich trzymać niezależnie od tego jaki tekst piszesz, większość punktów jest bardzo uniwersalnych. 

Uważaj na kwiecisty styl i zdania, których nie rozumie nikt oprócz ciebie. Metafory są super, jeśli są zrozumiałe.

Pisz krótkie zdania. Uwierz mi, zdanie wielokrotnie złożone, na kilka linijek albo nie daj boże cały akapit, nigdy nie jest dobrym pomysłem.

Pisz tak jak mówisz – o tym napisałam cały poprzedni artykuł, możesz go przeczytać, w czytelni jest na liście zaraz po tym.

Bądź pomysłowa/y. Staraj się, żeby twój tekst był ciekawy. Zaskakuj czytelnika. Nie pisz zawsze tak samo.

Inspiruj się. Czytaj jak najwięcej i notuj sobie zdania, frazy, które ci się podobają. Rozkładaj je na czynniki pierwsze, sprawdzaj jak są zrobione.

Zadawaj pytania retoryczne, ale w umiarze i w dobrym momencie. Skąd wiedzieć który moment jest dobry? Poproś kogoś żeby przeczytał ci twój tekst na głos i usłysz, czy pytanie wybrzmiało, czy robi na czytelniku wrażenie, skłania do refleksji? Takie jest jego zadanie.

Wyrzuć słowa-śmieci i wydobądź sens zdania. Jakie to są słowa-śmieci? Wszystkie, bez których tekst może się doskonale obyć, które są jak wata która zatyka tekst, przykrywa sens:

generalnie

jakby

jakiś

właściwie

prawdę powiedziawszy

jak mniemam.

Nie używaj wytartych sformułowań. Czytelnik widział już tyle razy, że naprawdę cierpnie mu od nich skóra. Wystrzegaj się złotej polskiej jesieni i innych wyświechtanych zwrotów frazeologicznych.

Uważaj na równoważniki zdania. Zmieniaj je na zdania z czasownikiem, bo czasownik to ruch, akcja.

Myśl o odbiorcy. Nie zanudzaj go, nie zarzucaj trudnymi słowami, których nie zrozumie, nie opowiadaj mu tego samego setny raz, nie wciskaj mu kitu!

Zadbaj o przejrzystą strukturę. Ładny tekst, w którym na pierwszy rzut oka można się zorientować jest znacznie bardziej atrakcyjny niż bezakapitowy twór ciągnący się przez kilka stron.

Nie rób długich wstępów, nie pisz o czym napiszesz za chwilę. Przejdź do meritum. Liczą się konkrety, więc zamiast mielić zdania bez sensu napisz od razu o tym co jest twoim tematem.

Pamiętaj o konsekwencji – niezależnie na to na jaki styl, strukturę się zdecydujesz nie zmieniaj jej nagle w połowie tekstu.

Jeśli używasz liczb napisz je cyfrą zamiast słownie, są wtedy znacznie bardziej przyjazne.

Odłóż napisany tekst i po minimum 48 godzinach wróć do niego, przeczytaj go na głos i zacznij robić poprawki. Na co zwrócić uwagę poprawiając? Wszystkie punkty wyżej mogą być twoją check-listą.  

podpis2

Jak znaleźć historię?

Wiele razy mówiłam na różnych warsztatach, że nie ma potrzeby specjalnie wymyślać fabuły, że wystarczy się rozejrzeć, bo historie dosłowne leżą na ulicy. Zamiast się o nie potykać i odgarniać nogą można otworzyć szerzej oczy i sprawdzić co wpada ci pod nogi, pod ręce, pod pióro i palce na klawiaturze bo to może być prawdziwa perełka.

W trakcie gdy pocisz się nad wymyślaniem kolejnych perypetii dla swojego bohatera koło twojego nosa może przepływać tuzin fenomenalnych wątków do wzięcia. 

Rozejrzyj się:

Kim są ludzie z którymi codziennie jedziesz w tramwaju? Kim jest ta piegowata dziewczyna ze smutnymi oczami ukrywająca się za wielkim szalikiem?

Co przydarza się mamie z trójką dzieci biegających po twoim podwórku?

Jak myślisz, co przeżyła para staruszków, która codziennie o tej samej godzinie siedzi na tej samej ławce na Plantach?

Co kryje się za przez nikogo nie opróżnioną skrzynką na listy w twojej klatce?

A ten samotny facet w granatowych marynarkach, który wiecznie kupuje to samo w sklepie pod twoim domem?

Uwierz mi, każdy z nich ma historię, którą możesz opowiedzieć.

Nie namawiam cię do śledzenia ludzi, ani tym bardziej do zadawania obcym osobistych pytań. Nie chcę żebyś został/a szpiegiem. Chcę żebyś został/a pisarzem/pisarką. Zacznij po prostu obserwować świat. Patrzeć na wszystko dookoła, zauważać ludzi. Sama często idę ulicą zamyślona, wpadam w siebie i wiem, że wiele osób też tak robi. Nie będę pisać o patrzeniu w ekran telefonu, bo to zbyt oczywiste, ale tonięcie we własnych myślach nie pomaga ci pisać dobrych historii o świecie. Prawdziwych, porywających historii, które pragnie się czytać bez końca.

Zacznij od zapisania wszystkiego o bohaterze, którego sobie upatrzysz, o twoim pierwowzorze bohatera. To jest tylko początek, nie musisz się obawiać, że ktoś poda cię do sądu, bo opiszesz go w swojej książce! Zapewniam cię, chodzi o inspirację, a poza tym jak może wiesz, ilość schematów ludzkich zachowań jest skończona, więc w gruncie rzeczy wszystkim nam przyda się to samo tylko jesteśmy w różnych momentach. Spisz wszystko o bohaterze, np. jeśli weźmiemy piegowatą dziewczynę to będzie tam o jej ubraniu, gestach, pierścionku z zielonym kamieniem, torbie z festiwalu filmowego we Wrocławiu, o tym że wysiada na przystanku przy dzielnicy willowej, że czasami z torby wystaje jej seler naciowy albo brokuł i raz odebrała telefon i mówiła do kogoś o imieniu Igor. Kiedy będziesz mieć gotową listę elementów, to możesz do każdego dodać swój dalszy ciąg.

Ja bym zrobiła to tak, ale oczywiście ty możesz zupełnie po swojemu:

pierścionek z zielonym kamieniem jest po babci, która pochodziła z Lwowa, robiła najlepsze na świecie jagodzianki i zmarła dwa lata temu, a bohaterka mocno to przeżywa. Babcia z kolei dostała ten pierścionek od swojej babci, która mieszkała w folwarku na Ukrainie, jeździła konno i była niepokorną jak na swoje czasy kobietą – i tutaj możesz wymyślić całą historię kobiet w tej rodzinie, pójść do czytelni, znaleźć gazety sprzed wojny i zatopić się w przeszłości… Albo opowiedzieć o dzieciństwie bohaterki z babcią.

torba z festiwalu filmowego jest sprzed dwóch lat, ale bohaterka ma ich więcej i z różnych festiwali, bo jest na trzecim roku reżyserii, wróciła właśnie ze stypendium w szkole filmowej w Barcelonie i robi teraz film o arystokratycznej rodzinie i dlatego wysiada w dzielnicy willowej, bo zbiera materiały. W Barcelonie zakochała się w hiszpańskim operatorze, ale jej chłopak, Igor, walczy o nią i nie chce pozwolić jej odejść, więc Alicja (tak, nagle pojawiło mi się jej imię) jest zupełnie rozdarta i nie wie co robić…

Jak widzisz to dość proste i mogłabym tak długo. Ty też możesz! Zabierz się za staruszków albo za mężczyznę w granacie, ale najlepiej się rozejrzyj i znajdź swojego bohatera i swoją historię.

A jeśli chcesz to zawsze możesz poszukać historii w swojej rodzinie. Zapewniam cię, że twoja babcia, twój dziadek, ciocia albo nawet mama ma niejedną genialną opowieść. To zupełnie inna para kaloszy i napiszę o tym innym razem, ale historie rodzinne mają w sobie ogromny potencjał. A teraz wróćmy do obserwowania, bo mam dla ciebie jeszcze mały cytat.

Jakiś czas temu byłam na spotkaniu z Andrzejem Stasiukiem, który powiedział: „Najważniejsze jest patrzeć i słuchać. Jeżdżę do Rosji, bo tam można patrzeć i patrzeć.”, a potem jeszcze: „Najlepsza proza mówi o rzeczach najprostszych.”. Nie wszyscy muszą być fanami Stasiuka, ja niektóre jego książki lubię bardzo, inne mniej, ale trzeba przyznać, że Stasiuk umie opowiadać. Ale kiedy przyjrzymy się z bliska jego opowieścią to zauważymy, że pisze o bardzo prostych rzeczach, o tym co go otacza, o tym co widzi. Właśnie: historie leżą na ulicy.

podpis2

REWOLUCYJNY SPOSÓB NA NAPISANIE KRÓTKIEGO TEKSTU

Ostatnio wymyśliłam dla autorki sposób na napisanie prostego tekstu. Jeśli dla Ciebie wizja napisania czegokolwiek też jest przerażająca, a nad kilkoma zdaniami męczysz się parę godzin, to może ten sposób okaże się przydatny również dla Ciebie. W przypadku autorki sprawdził się znakomicie, napisała świetny tekst szast prast, zupełnie bez wysiłku!

Jak zacząć?

Pisanie zacznij od zanotowania pojedynczych słów, które przychodzą ci do głowy na dany temat. To mogą być rzeczowniki, określenia, wyrażenia – wszystko co pojawia się w twoich myślach. Nie przejmuj się tym, czy coś tworzą, czy „mają sens”, postaraj się ich zupełnie nie oceniać, po prostu je napisz na kartce, jak leci, najlepiej w miarę przejrzyście.

Gdybym miała napisać tekst o tym co dzieje się teraz zanotowałabym:

mgła

jesienny dzień

zimno

wełniane skarpety

herbata w dzbanku

zielony kubek na biurku

praca

telefon dzwoni

mam ochotę czytać książkę

Ale gdybym chciała napisać o ostatnim warsztacie pisania w Pauzie In Garden napisałabym:

mini trema

10 osób

duży biały stół

stos kartek i cienkopisów na środku

mocne światło

wszyscy piją kawę

wszyscy piszą

śmiech

Kiedy już skompletujesz swoją listę (oczywiście może być na niej dowolna ilość słów i wyrażeń), odłóż ją na chwilę. Może nawet na dzień albo dwa. A potem wróć do niej i przeczytaj jeszcze raz, na świeżo.

Teraz czas na drugi krok.

Do słów i wyrażeń dodaj czasowniki. Tam, gdzie nie da się tego zrobić w najprostszy sposób zmień trochę słowo albo dodaj inny wyraz. Jeśli wcześniej było to już wyrażenie z czasownikiem, po prostu je zostaw.

W moim przypadku mogło by to wyglądać tak:

mgła rozciągała się nad Krakowem

był pierwszy jesienny dzień

zrobiło się zimno

założyłam wełniane skarpety

herbata w dzbanku pachniała cynamonem

postawiłam zielony kubek na biurku

miałam dużo pracy nad nowymi tekstami

telefon zadzwonił

miałam ochotę czytać książkę

i tak:

miałam mini tremę

przy dużym białym stole siedziało 10 osób

na środku piętrzył się stos kartek i cienkopisów

kawiarnię zalewało mocne światło

wszyscy pili kawę

wszyscy pisali pochylając głowy

kiedy czytaliśmy na głos teksty co chwilę wszyscy się śmiali

Jak widzisz nie wszędzie dodałam czasowniki, w niektórych miejscach dodałam inne określenia, na przykład czasu.

Etap końcowy

Kiedy masz już gotowe wyrażenia z czasownikami, po prostu je połącz w zdania. Wybierz kolejność, tam gdzie to jest potrzebne dodaj łączniki. Czasami może się okazać, że nie musisz dodawać nic, a w niektórych momentach na myśl same przyjdą ci dodatkowe słowa czy nawet całe zdania.

Mi wyszło tak:

Był pierwszy jesienny dzień. Nad Krakowem rozciągała się mgła. Zrobiło się zimno. Założyłam wełniane skarpety i otuliłam się swetrem. Herbata w dzbanku pachniała cynamonem, postawiłam zielony kubek na biurku i pociągnęłam łyk. Była pyszna. Miałam dużo pracy nad nowymi tekstami i otwierałam komputer kiedy zadzwonił telefon. Spojrzałam na niego niechętnie, bo tak naprawdę miałam ochotę poczytać książkę.

i tak:

Miałam mini tremę. Przy dużym białym stole siedziało 10 osób, na środku piętrzył się stos kartek i cienkopisów. Kawiarnię zalewało mocne światło. Właściwie wszyscy pili kawę, a po chwili, kiedy zadałam ćwiczenie, wszyscy pisali pochylając głowy. Odetchnęłam głębiej, a kiedy zaczęliśmy czytać na głos teksty i co chwilę wszyscy się śmiali trema minęła zupełnie.

Na końcu mam dwa teksty, a nawet przez chwilę nie powiedziałam sobie: teraz piszę tekst. Wiem, że dla wielu osób taka perspektywa jest przerażająca. Jeśli dla ciebie też, to koniecznie spróbuj mojego sposobu, mam nadzieję, że ci się spodoba i pisanie stanie się dla ciebie choć trochę łatwiejsze.

podpis2

Notatki z lata

Lato to idealny czas na to żeby się zatrzymać, przestać pędzić między obowiązkami. Dla wielu osób to jedyny moment kiedy wyjeżdżają, przebywają poza domem, w obcym miejscu, w naturze. To może być też idealny moment, żeby coś napisać. Nie musisz pisać wielkiej formy, nie musisz od razu brać się nawet za opowiadanie, możesz po prostu pisać notatki, znaleźć przyjemność w napisaniu kilku zdań. Pomysł o luźnych notatkach latem podsunęła mi Kasia Bruzda-Lecyk, prowadząca Iluminatornię. Sama chciała zacząć pisać w wakacje i zapytała mnie jak się do tego zabrać, a potem napisała artykuł o wakacyjnym szkicowniku. Odpowiadam Kasi, a może ciebie mój pomysł też zainspiruje i do walizki dorzucisz mały notes?

Czasami chcesz zatrzymać chwilę, ale zdjęcie nie wystarcza, nie przekazuje tego co chcesz zapamiętać, nie możesz przecież na nim zapisać smaków ani zapachów, swoich emocji.

Zapisanie nawet kliku luźnych zdań, słów, haseł, skojarzeń spowoduje, że chwila, którą chcesz zapamiętać zostanie z tobą. O czym pisać?

Pisz o tym co widzisz, słyszysz, czego doświadczasz wszystkimi zmysłami.

Potrzymaj chwilę dłużej liść w palcach, zbadaj jego kształt, strukturę, sprawdź czy jest miękki czy twardy, czy ma małe włoski, jak pachnie. Napisz o tym, nawet w punktach, zacznij po prostu notować słowa które przychodzą ci do głowy. To nie musi być dokładny, logiczny opis liścia, zupełnie nie o to chodzi, pomyśl raczej, że chcesz słowami oddać twoje uczucia trzymania go w dłoni.

Napisz o kolorach zachodu słońca, obejrzyj je dokładnie, nazwij setki odcieni na niebie, na przykład za pomocą porównań. Czy słońce jest jak pomarańcza, brzoskwinia, czy jak kula ognia? Kolory na niebie przypominają ci płatki dzikiej róży, a może różową włóczkę w koszyku babci? Zapomnij o tym, że to zachodzące słońce, patrz na kulisty świecący kształt chowający się za linią horyzontu. Jakie słowa przychodzą ci do głowy?

Napisz portret człowieka spotkanego po drodze. Obserwuj go dłuższą chwilę, zapamiętaj jego gesty, ubranie, mimikę, spojrzenie. Zwróć uwagę na detale, na ciekawy pierścionek, książkę wystającą z torebki, tatuaż albo bliznę. Opisz go od stóp go głów, pokaż jak się porusza, co robi, jakim gestem sięga po filiżankę z kawą. A może wymyślisz o nim historię? Wyobraź sobie dokąd idzie, gdzie mieszka, jak wygląda jego życie.

Opisz miejsce, do którego przyjeżdżasz. Przyjrzyj się przestrzeni, co cię w niej najbardziej pociąga? Jakie tam panuje światło? Obejrzyj przedmioty wokół, dotknij ścian, mebli, zasłon. Wybierz elementy, które najbardziej ci się podobają, są najciekawsze, albo napisz o atmosferze tego miejsca. Jakie w tobie budzi emocje?

Opisz zapach miejsca, do którego przyjeżdżasz. Czy coś ci przypomina? Czego to zapach? Jak po nitce do kłębka przejdź od zapachu do historii.

Posłuchaj spotkanych po drodze ludzi i zapisz dialogi. Zwróć uwagę nie tylko na to co mówią, ale też na to jak się zachowują, jak gestykulują, co robią w trakcie rozmowy. Zauważ, że nie tyle wypowiadane przez nich słowa ile kwestie w połączeniu z zachowaniem budują całościowy obraz relacji rozmawiających osób.